Wat is dyshidrotisch eczeem? De symptomen, oorzaken, behandeling en preventie

Dyshidrotisch eczeem, ook wel pompholyx of dyshidrosis genoemd, is een vorm van eczeem die de handen en voeten aantast. Gekenmerkt door kleine, jeukende blaren, kan dyshidrotisch eczeem een chronische en terugkerende aandoening zijn die de kwaliteit van leven van een persoon aanzienlijk beïnvloedt. Dit artikel geeft een uitgebreid overzicht van dyshidrotisch eczeem, inclusief de symptomen, oorzaken, behandelingsopties en preventieve maatregelen.

Wat is dyshidrotisch eczeem?

Dyshidrotisch eczeem is een huidaandoening die vooral de handpalmen, de zijkanten van de vingers en de voetzolen aantast. De aandoening manifesteert zich als kleine, met vocht gevulde blaren die intense jeuk en ongemak veroorzaken. Deze blaren kunnen enkele weken aanhouden, waardoor ze aanzienlijke pijn veroorzaken en mogelijk leiden tot barsten van de huid en infectie.

Epidemiologie

Dyshidrotisch eczeem komt relatief vaak voor en treft ongeveer 1 op de 5.000 mensen. Het kan op elke leeftijd voorkomen, maar wordt het vaakst gezien bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. De aandoening komt vaker voor in warmere klimaten en tijdens de lente- en zomermaanden.

Wat zijn de verschillende soorten dyshidrotisch eczeem?

Dyshidrotisch eczeem, ook wel pompholyx genoemd, is een specifiek type eczeem dat de handen en voeten aantast. Hoewel het over het algemeen als één enkele aandoening wordt beschouwd, kan dyshidrotisch eczeem zich in verschillende vormen voordoen, die kunnen worden geclassificeerd op basis van ernst, chroniciteit en onderliggende triggers. Hier zullen we deze variaties in detail onderzoeken.

1. Acuut dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Plotseling begin van symptomen.
• Ontwikkeling van kleine, intens jeukende blaren op de handpalmen, zijkanten van de vingers en voetzolen.
• De blaren zijn vaak gevuld met een heldere vloeistof en kunnen aanzienlijk ongemak veroorzaken.

Oorzaken:

• Acute opflakkeringen kunnen worden veroorzaakt door stress, allergenen of blootstelling aan irriterende stoffen.
• Veranderingen in het weer of de luchtvochtigheid kunnen ook een acute episode uitlokken.

Symptomen:

• Intens jeuk en branderig gevoel.
• Roodheid en zwelling rond de blaren.

Behandeling:

• Topische corticosteroïden om ontstekingen te verminderen.
• Koude kompressen om jeuk te verlichten.
• Het vermijden van bekende triggers om toekomstige opflakkeringen te voorkomen.

2. Chronisch dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Aanhoudende of terugkerende episoden gedurende een lange periode.
• Verdikking van de huid (lichenificatie) en kloven als gevolg van chronisch krabben en ontstekingen.

Oorzaken:

• Voortdurende blootstelling aan irriterende stoffen of allergenen.
• Onderliggende medische aandoeningen zoals atopische dermatitis.

Symptomen:

• Aanhoudende of vaak terugkerende blaren.
• Droge, gebarsten en verdikte huid.

Behandeling:

• Langdurig gebruik van verzachtende middelen om de hydratatie van de huid te behouden.
• Topische of orale corticosteroïden tijdens opflakkeringen.
• Aanpassingen van levensstijl om blootstelling aan triggers te minimaliseren.

Volg en beheer uw eczeembehandeling met behulp van een uitgebreide eczeem-app
Download Eczemaless nu

3. Recidiverend dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Episodes die plaatsvinden in cycli, met daartussen perioden van remissie.
• Blaren verschijnen periodiek opnieuw, vaak zonder duidelijke aanleiding.

Oorzaken:

• Allergenen, stress of andere omgevingsfactoren die de patiënt periodiek beïnvloeden.

Symptomen:

• Vergelijkbaar met acuut dyshidrotisch eczeem, maar met periodieke opflakkeringen.
• Duidelijke, met vocht gevulde blaren, jeuk en roodheid.

Behandeling:

• Preventieve maatregelen tijdens remissiefasen, zoals het handhaven van een consistente huidverzorgingsroutine.
• Snelle interventie met plaatselijke behandelingen bij het begin van de symptomen.

4. Hyperkeratotisch dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Ontwikkeling van dikke, schilferige plekken op de handen en voeten.
• Vaak gepaard met minder blaren vergeleken met andere vormen.

Oorzaken:

• Chronische irritatie en ontsteking.
• Genetische aanleg voor hyperkeratose.

Symptomen:

• Verdikte, schilferige huid die kan barsten en bloeden.
• Milde tot matige jeuk.

Behandeling:

• Keratolytische middelen zoals salicylzuur om verdikking van de huid te verminderen.
• Verzachtende middelen om de huid te verzachten.
• Topische steroïden voor ontstekingen.

5. Vesiculair dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Aanwezigheid van talrijke kleine blaasjes (blaren) gevuld met heldere vloeistof.
• Blaren zijn talrijker en kunnen samensmelten tot grotere bullae.

Oorzaken:

• Soortgelijke triggers als andere vormen, waaronder allergenen, stress en irriterende stoffen.

Symptomen:

• Intens jeuk en branderig gevoel.
• Blaren die kunnen scheuren, wat kan leiden tot korstvorming en mogelijke secundaire infecties.

Behandeling:

• Antihistaminica om jeuk onder controle te houden.
• Antiseptische weekmiddelen om infectie te voorkomen.
• Topische steroïden voor ernstige ontstekingen.

6. Infectieus dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Secundaire bacteriële of schimmelinfectie bovenop dyshidrotisch eczeem.
• Verhoogde ernst en risico op complicaties.

Oorzaken:

• Open blaren en gebarsten huid kunnen geïnfecteerd raken met bacteriën (bijv. Staphylococcus aureus) of schimmels (bijv. Candida-soorten).

Symptomen:

• Verhoogde roodheid, zwelling en pijn.
• Pusvorming en mogelijke koorts.

Behandeling:

• Antibiotica of antischimmelmedicijnen om de infectie te behandelen.
• Voortgezet gebruik van vochtinbrengende crèmes en plaatselijke steroïden zodra de infectie onder controle is.

7. Allergisch dyshidrotisch eczeem

Kenmerken:

• Veroorzaakt door een allergische reactie op stoffen zoals metalen (nikkel), bepaalde voedingsmiddelen of plaatselijke producten.
• Blaren verschijnen na contact met of inname van het allergeen.

Oorzaken:

• Allergische contactdermatitis kan dyshidrotisch eczeem veroorzaken bij daarvoor gevoelige personen.

Symptomen:

• Blaarvorming, jeuk en roodheid gelokaliseerd op gebieden die in contact komen met het allergeen.
• Systemische symptomen indien veroorzaakt door ingenomen allergenen.

Behandeling:

• Identificatie en vermijding van het allergeen.
• Topische steroïden om allergische ontstekingen te verminderen.
• Antihistaminica om jeuk onder controle te houden.

Symptomen van dyshidrotisch eczeem

Primaire symptomen

1. Blaren: kleine, met vocht gevulde blaren die meestal op de vingers, handpalmen en voetzolen verschijnen. Deze blaren kunnen extreem jeuken en pijnlijk zijn.
2. Jeuk: Intense jeuk is een kenmerk van dyshidrotisch eczeem, vaak voorafgaand aan het verschijnen van blaren.
3. Roodheid: De getroffen gebieden kunnen rood en ontstoken worden.
4. Barsten en afbladderen: Naarmate blaren genezen, kan de huid barsten, vervellen en pijnlijk worden.

Secundaire symptomen

1. Pijn: Ernstige jeuk en blaarvorming kunnen tot aanzienlijke pijn leiden, vooral als de huid barst of geïnfecteerd raakt.
2. Zwelling: De getroffen gebieden kunnen opzwellen als gevolg van ontstekingen en vochtophoping.
3. Droogheid: De huid kan droog en schilferig worden nadat de blaren zijn verdwenen.
4. Infectie: Open blaren en gebarsten huid kunnen geïnfecteerd raken, wat leidt tot meer pijn, pusvorming en andere complicaties.

Complicaties

1. Huidinfecties: Bacteriële infecties kunnen zich ontwikkelen als blaren of een gebarsten huid niet goed worden behandeld.
2. Littekens: Herhaalde episoden en chronische ontstekingen kunnen leiden tot permanente huidveranderingen en littekens.
3. Psychosociale impact: Aanhoudende symptomen kunnen de geestelijke gezondheid beïnvloeden en stress, angst en sociale schaamte veroorzaken.

    

   KRIJG UW eczeem onder controle

   Gebruik onze AI-tool om de ernst van eczeem te controleren en de voortgang van uw eczeem bij te houden.

Wat zijn de oorzaken van dyshidrotisch eczeem?

Genetische factoren

1. Familiegeschiedenis: Een familiegeschiedenis van eczeem of andere atopische aandoeningen kan het risico op het ontwikkelen van dyshidrotisch eczeem vergroten.
2. Genetische mutaties: Bepaalde genetische mutaties, vooral die welke de huidbarrièrefunctie aantasten, kunnen personen vatbaar maken voor deze aandoening.

Omgevingsfactoren

1. Allergenen: Blootstelling aan allergenen zoals pollen, huisstofmijt en huidschilfers van huisdieren kan dyshidrotisch eczeem veroorzaken bij daarvoor gevoelige personen.
2. Irriterende stoffen: Contact met irriterende stoffen zoals zepen, wasmiddelen en chemicaliën kan de symptomen verergeren.
3. Klimaat: Warme, vochtige klimaten en seizoensveranderingen kunnen de ernst en frequentie van uitbraken beïnvloeden.

Levensstijlfactoren

1. Stress: Psychologische stress is een bekende trigger voor opflakkeringen van dyshidrotisch eczeem.
2. Dieet: Bepaalde voedingsmiddelen, zoals voedingsmiddelen met een hoog nikkel- of kobaltgehalte, kunnen bij sommige personen symptomen veroorzaken.
3. Hygiënepraktijken: Overmatig wassen en gebruik van agressieve huidproducten kunnen de huidbarrière beschadigen en de symptomen verergeren.

Medische omstandigheden

1. Atopische dermatitis: Personen met een voorgeschiedenis van atopische dermatitis hebben een grotere kans om dyshidrotisch eczeem te ontwikkelen.
2. Allergieën: Allergische aandoeningen, waaronder hooikoorts en astma, worden vaak geassocieerd met dyshidrotisch eczeem.
3. Infecties: Schimmelinfecties aan de voeten of handen kunnen in sommige gevallen dyshidrotisch eczeem veroorzaken.

Diagnose van dyshidrotisch eczeem

Klinische evaluatie

1. Medische geschiedenis: Een gedetailleerde medische geschiedenis, inclusief een eventuele familiegeschiedenis van eczeem of allergieën, helpt bij het diagnosticeren van dyshidrotisch eczeem.
2. Lichamelijk onderzoek: Een dermatoloog onderzoekt de huid en let op de karakteristieke blaren en het verspreidingspatroon.

Diagnostische toetsen

1. Huidbiopsie: Er kan een biopsie worden uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten die dyshidrotisch eczeem nabootsen, zoals contactdermatitis of schimmelinfecties.
2. Patchtesten: Patchtesten kunnen specifieke allergenen identificeren die mogelijk het eczeem veroorzaken.
3. Bloedonderzoek: Bloedonderzoek kan worden gebruikt om te controleren op onderliggende aandoeningen of infecties die kunnen bijdragen aan de symptomen.

Behandeling van dyshidrotisch eczeem

Actuele behandelingen

1. Corticosteroïden: Topische corticosteroïden worden vaak voorgeschreven om ontstekingen en jeuk te verminderen. Ze worden rechtstreeks op de getroffen gebieden aangebracht.
2. Calcineurineremmers: Niet-steroïde opties zoals tacrolimus en pimecrolimus kunnen de symptomen helpen beheersen met minder bijwerkingen dan steroïden.
3. Vochtinbrengende crèmes: Verzachtende middelen en vochtinbrengende crèmes zijn essentieel voor het behoud van de hydratatie van de huid en de barrièrefunctie.

Orale medicijnen

1. Antihistaminica: Orale antihistaminica kunnen de jeuk helpen verminderen en de slaap verbeteren.
2. Corticosteroïden: Voor ernstige gevallen kunnen orale corticosteroïden worden voorgeschreven om de ontsteking snel onder controle te houden.
3. Immunosuppressiva: Medicijnen zoals cyclosporine of methotrexaat kunnen worden gebruikt in ernstige, refractaire gevallen.

Fototherapie

1. UV-therapie: Ultraviolette lichttherapie, met name smalband-UVB, kan bij sommige patiënten effectief zijn bij het verminderen van de symptomen.

Levensstijl en huismiddeltjes bij dyshidrotisch eczeem

1. Koude kompressen: Het aanbrengen van koude kompressen op de getroffen gebieden kan jeuk en ontsteking verminderen.
2. Triggers vermijden: Het identificeren en vermijden van triggers, zoals bepaalde voedingsmiddelen, stress of allergenen, kan de symptomen helpen beheersen.
3. Goede hygiënepraktijken: Het gebruik van milde zepen en vochtinbrengende crèmes en het vermijden van overmatig wassen kan de huidbarrière helpen beschermen.

Alternatieve behandelingen

1. Natuurlijke remedies: Sommige patiënten vinden verlichting bij het gebruik van natuurlijke behandelingen zoals kokosolie, aloë vera of appelciderazijn.
2. Acupunctuur: Hoewel er nog geen uitgebreid onderzoek naar is gedaan, melden sommige mensen de voordelen van acupunctuur.

Preventieve maatregelen

1. Huidverzorgingsroutine: Het is van cruciaal belang om een consistente huidverzorgingsroutine op te zetten met zachte, hydraterende producten.
2. Beschermende kleding: Het dragen van handschoenen bij het hanteren van irriterende stoffen en ademende stoffen kan opflakkeringen helpen voorkomen.
3. Stressmanagement: Technieken zoals yoga, meditatie en counseling kunnen helpen bij het beheersen van stressniveaus.

Conclusie

Dyshidrotisch eczeem is een uitdagende aandoening die een veelzijdige aanpak vereist. Het begrijpen van de symptomen, oorzaken en behandelingsopties kan patiënten in staat stellen de controle over hun aandoening over te nemen en hun kwaliteit van leven te verbeteren. Door nauw samen te werken met een dermatoloog en preventieve maatregelen te implementeren, kunnen personen met dyshidrotisch eczeem een betere huidgezondheid bereiken en de impact van deze chronische aandoening op hun dagelijks leven verminderen.

Volg en beheer uw eczeembehandeling met behulp van een uitgebreide eczeem-app
Download Eczemaless nu